در دنیای متنوع چوب‌ها، گونه‌ای با نام زبان گنجشک یا ون وجود دارد که به دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود، جایگاه ویژه‌ای در صنایع مختلف پیدا کرده است. این چوب که از درخت زبان گنجشک (Fraxinus excelsior) به دست می‌آید، درختی با ارتفاع قابل توجه و بومی مناطق معتدل اروپا و جنوب غربی آسیا است. نامگذاری این درخت به دلیل شباهت میوه‌های آن به زبان گنجشک صورت گرفته است. چوب زبان گنجشک به دلیل استحکام، انعطاف‌پذیری و بافت متراکم خود، از دیرباز در ساخت ابزارآلات، مبلمان، صنایع دستی و حتی مصارف پزشکی مورد استفاده قرار می‌گرفته است. در این مقاله قصد داریم به بررسی جامع چوب زبان گنجشک، ویژگی‌ها، کاربردها و هر آنچه که لازم است در مورد آن بدانید، بپردازیم.
آشنایی با چوب زبان گنجشک
درخت زبان گنجشک یا اش جزو گونه گیاهان گلدار است که بیش تر در اروپا و بخش هایی از جنوب غربی آسیا می روید. این درخت به علت میوه آن به اسم زبان گنجشک یا اش معروف است. چوب زبان گنجشک چوبی است که از آن در تولید و ساخت ترمووود استفاده می شود. این چوب دارای ظاهری با شیارهای موازی است و هنگامی که چهار تراش بخورد به آن ترمووود گفته می شود.
انواع چوب زبان گنجشک
در دنیای چوب، گونه‌های مختلف درخت زبان گنجشک (Fraxinus) جایگاه ویژه‌ای دارند. در این میان، دو نوع «ون سفید» (White Ash) و «ون سیاه» (Black Ash) از اهمیت بیشتری برخوردارند.
- چوب زبان گنجشک سفید: ون سفید، با رنگی بین قهوه‌ای روشن تا بژ در بخش بیرونی و قهوه‌ای متوسط در بخش داخلی، بافتی زبر و مشابه بلوط دارد و رگه‌های مستقیم و منظمی را به نمایش می‌گذارد که گاهی با رگه‌های مواج و خاص نیز همراه می‌شود. این چوب اگرچه در برابر پوسیدگی و حشرات چندان مقاوم نیست، اما به دلیل سهولت کار با ابزار دستی و ماشینی، قابلیت خم شدن با بخار، چسب‌خوری و رنگ‌پذیری مناسب، در صنایع مختلفی از جمله کفپوش، مبلمان، روکش، ساخت ادوات ورزشی مانند چوب بیسبال، جعبه و دسته‌ی ابزار کاربرد فراوان دارد. نکته قابل توجه، مقاومت عالی ون سفید در برابر ضربه است که آن را به گزینه‌ای ایده‌آل برای ساخت دسته‌ی ابزارهایی مانند بیل و چکش تبدیل کرده است. با این حال باید به بوی نسبتاً ناخوشایند آن در هنگام کار و همچنین گزارش‌هایی مبنی بر تحریکات پوستی و مشکلات تنفسی ناشی از کار با آن توجه داشت. از نظر قیمت، ون سفید در رده چوب‌های مقرون به صرفه و مشابه بلوط قرار می‌گیرد.
- چوب درخت زبان گنجشک سیاه: در مقابل ون سیاه با ظاهری مشابه ون سفید اما کمی تیره‌تر، به عنوان یکی از معدود گونه‌های تجاری زبان گنجشک شناخته می‌شود. این چوب، به دلیل رشد کندتر، از استحکام و تراکم کمتری نسبت به ون سفید برخوردار است و حلقه‌های رشد آن به هم نزدیک‌تر هستند که این ویژگی به عنوان شاخصی برای تشخیص آن از ون سفید به کار می‌رود. جالب است بدانید که زبان گنجشک از خانواده درختان زیتون است و ون سیاه، علاوه بر کاربردهای معمول چوب، به دلیل انعطاف‌پذیری مناسب، در سبدبافی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. در واقع این تفاوت‌ها در ویژگی‌های فیزیکی و مکانیکی، کاربردهای متنوعی را برای این دو گونه از زبان گنجشک رقم زده است و آن ها را به گزینه های ارزشمند در صنایع مختلف چوب تبدیل کرده است.
مشخصات ظاهری چوب زبان گنجشک
نام علمی این چوب Fraxinu است. چوب اش یا زبان گنجشک معمولا دارای پوست صافی است ، اما درختانی که کهن سال تر و قدیمی تر هستند پوسته ضخیم تری دارند و روی آن ها شکاف هایی ایجاد می شود. این درخت دارای قامتی بلند و لاغر است که طول آن برحسب منطقه ای که در آن رشد کرده به 10 الی 30 متر می رسد. البته نوع اروپایی این درخت ممکن است به ارتفاع 40 متر هم برسد.
درخت زبان گنجشک عمری حدودا 200 سال دارد ، اما در برخی مناطق تا 500 سال نیز عمر می کند. گونه زبان گنجشک با داشتن رنگ روشن ، رگه های صاف و مستقیم ، زیبایی و ظاهر چشم نوازی دارد. این چوب ها مقاومت خوبی دارند اما در صورتی که به ترمووود تبدیل شود مقاومت آن ها دو برابر خواهد شد.
ویژگی های چوب زبان گنجشک
چوب زبان گنجشک دارای ویژگی های منحصر به فردی است که این گونه را از سایر انواع چوب ها متمایز می کند. این ویژگی ها شامل موارد زیر است:
این چوب با داشتن شیارهای موازی و برجسته ، زیبایی خاصی دارد. این برجستگی ها همچنین مانع لیز خوردن سطحی می شود و به همین منظور می توان از آن در ساخت انواع کفپوش ها مانند کف پوش اطراف استخر استفاده کرد.
همان طور که گفته شد چوب زبان گنجشک دارای رنگ روشن است. درون و بیرون این گونه از چوب از لحاظ رنگ تفاوتی ندارد. در واقع تشخیص مرز این دو به دلیل داشتن رنگ یکسان ، آسان نیست. این چوب ها طیف رنگی کرم تا قهوه ای روشن دارند و گاها به رنگ زرد هم به چشم می خورند.
چوب زبان گنجشک جزو نیمه سخت ها بوده و نرمی و انعطاف کافی دارد. این چوب ها سنگین هستند و بافت همگن و متراکمی دارند. همچنین مانند سایر چوب ها از مقاومت بالایی برخوردار هستند. چوب اش قابلیت شکل دهی بسیار بالایی دارد.
همچنین به آسانی ورقه ورقه می شود و در بافت آن گره به چشم نمی خورد. علاوه بر این موارد چوب اش یا زبان گنجشک دارای دوام و استحکام بالایی است و ظاهری درخشنده دارد. این گونه از چوب علاوه بر این ویژگی ها از رنگ پذیری خوبی نیز برخوردار است.
چوب زبان گنجشک به دلیل مقاومت بالا و دیگر ویژگی هایی که دارد از قیمت بالایی برخوردار است. اما از آن جایی که این چوب ها مقاومت بسیار خوبی دارند باعث می شود استفاده از آن ها مقرون به صرفه باشد.
کاربرد چوب زبان گنجشک چیست؟
چوب اش یا زبان گنجشک نوعی از درختان سخت چوب است و یکی از 168 گونه چوب ترمووو محسوب می شود که طی فرآیندهای ترمووود بسیار سخت و محکم می شود. این چوب پس از فرآیند ترمووود در معرض عملیات روغن کاری قرار می گیرد و به دلیل داشتن قابلیت رنگ پذیری بالا بسیار جذاب می شود.
حتی در کشور ایرلند یک نوع بازی به نام هرلینگ وجود دارد که برای ساخت دسته های چوبی مورد استفاده در این بازی ، از چوب اش یا زبان گنجشک استفاده می شود. در کشور ایرلند سالانه 350000 دسته هرلینگ تقاضا می شود که به دلیل کمبود چوب در ایرلند 75% چوب مورد نیاز برای این منظور از اروپا وارد می شود.
درخت زبان گنجشک همچنین هیزم بسیار ارزشمندی دارد و چون تا زمانی که حتی بریده می شود ، سبز است و به راحتی می سوزد. امروزه حتی از پوست خشک و برگ این درختان در طب سنتی به عنوان ملین و رطوبت زا استفاده می شود.
خرید چوب زبان گنجشک با کیفیت از کینگ وود
در دنیای معماری و طراحی داخلی، انتخاب متریال مناسب، نقشی حیاتی در خلق فضاهایی بی‌نظیر و ماندگار ایفا می‌کند. چوب زبان گنجشک با بافت زیبا، استحکام بالا و انعطاف‌پذیری منحصربه‌فرد همواره مورد توجه طراحان و سازندگان بوده است. این چوب ارزشمند، با طیف رنگی گرم و طبیعی خود، می‌تواند گرما و صمیمیت را به هر فضایی ببخشد و در عین حال، با مقاومت بالای خود در برابر عوامل محیطی، تضمین‌کننده دوام و طول عمر سازه‌ها باشد. اما یافتن چوب زبان گنجشک با کیفیت و مرغوب، همواره دغدغه‌ای برای فعالان این حوزه بوده است.
مجموعه کینگ وود با سال‌ها تجربه در زمینه عرضه و فرآوری انواع چوب، به عنوان یکی از معتبرترین و بهترین مراکز خرید چوب زبان گنجشک در ایران شناخته می‌شود. این مجموعه با تمرکز بر کیفیت، خاص بودن و ارائه قیمت‌های رقابتی، توانسته است جایگاه ویژه‌ای در میان مشتریان خود پیدا کند. کینگ وود با ارائه طیف گسترده‌ای از چوب زبان گنجشکی با ابعاد و ضخامت‌های مختلف، پاسخگوی نیازهای گوناگون پروژه‌های ساختمانی و دکوراسیون داخلی است. همچنین کارشناسان مجرب این مجموعه با ارائه مشاوره‌های تخصصی، مشتریان را در انتخاب بهترین گزینه متناسب با نیازهایشان یاری می‌کنند. اگر به دنبال چوب زبان گنجشک با کیفیت، خاص و قیمت مناسب هستید، کینگ وود بهترین انتخاب برای شما خواهد بود.
سوالات متداول
- چوب زبان گنجشک چه رنگ و بافتی دارد؟
چوب زبان گنجشک معمولاً رنگی بین کرم روشن تا قهوه‌ای روشن دارد و قسمت بیرونی آن روشن‌تر و قسمت داخلی تیره‌تر و مایل به خاکستری است. بافت آن متوسط تا درشت بوده و رگه‌های مستقیم مشخصی دارد که شبیه به چوب بلوط است.
- آیا چوب زبان گنجشک برای استفاده در فضای باز مناسب است؟
چوب زبان گنجشک به خودی خود در برابر پوسیدگی و حشرات مقاوم نیست، بنابراین برای استفاده در فضای باز نیاز به محافظت بیشتری دارد. توصیه می‌شود که با مواد محافظ مناسب پوشش داده شود تا دوام آن افزایش یابد. ترموود زبان گنجشک گزینه مناسب تری برای استفاده در فضای باز است.
- چوب زبان گنجشک در چه مواردی کاربرد دارد؟
چوب زبان گنجشک به دلیل استحکام، ضربه‌پذیری و ظاهر زیبای خود در صنایع مختلفی از جمله ساخت مبلمان، کفپوش، روکش، ابزارآلات ورزشی (مانند چوب بیسبال)، ساخت آلات موسیقی و صنایع دستی کاربرد دارد.
- آیا چوب زبان گنجشک گران‌تر از چوب نراد است؟
به طور کلی چوب زبان گنجشک معمولاً گران‌تر از چوب نراد است. این تفاوت قیمت به دلیل ویژگی‌های خاص چوب زبان گنجشک مانند استحکام و ظاهر آن است.